Σάββατο 11 Φεβρουαρίου 2012

Το μεγάλο φαγοπότι: Εσύ τι κρασί θα ανοίξεις;

Ο κανιβαλισμός δεν είναι ανωμαλία, αλλά ‘ομαλή’ διαδικασία της ‘ανώμαλης’ φύσης, κατά την οποία ένας οργανισμός διατρέφεται από άλλους του ίδιου είδους. Από τους Κέλτες και τους Ιρλανδούς την εποχή της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας μέχρι τους ανθρωποφάγους της καραϊβικής τον 14ο αιώνα και από τις ανθρωποθυσίες των Μογγόλων της Στέπας κατά τον Μεσαίωνα μέχρι τον Χάνιμπαλ Λέκτερ της αφελούς αλλά έξυπνης Κλαρίς, ο κανιβαλισμός κάνει εμφανή την παρουσία του και στο ανθρώπινο είδος κατά την διάρκεια της ιστορίας της ανθρωπότητας. Ευτυχώς, ‘όχι στις μέρες μας’.

Ο πολιτισμός, κανιβαλικός ή μη, είναι κάτι που χτίζεται σταδιακά και αργά, τόσο που η πιθανότητα να ζήσεις στο μεταίχμιο μιας τεραστίων διαστάσεων πολιτιστικής, κοινωνικής και οποιασδήποτε άλλης μορφής αλλαγής μοιάζει με την πιθανότητα να σε πετύχει κεραυνός την ώρα που κάνεις σεξ σε δημόσιο χώρο. Τα αποτελέσματα μιας πολιτισμικής αλλαγής φαίνονται χρόνια αργότερα, δεκαετίες, αιώνες, χιλιετίες μη σου πω και τα απολαμβάνουν οι απόγονοί σου, τιμώντας σε με δάφνες και ημερομηνίες και εκδηλώσεις και προτομές και ταινίες και πίνακες ζωγραφικής και ντοκιμαντέρ κι ένα σωρό μαλαγανιές και πράξεις και ιδέες και θεσμούς. Ευτυχώς και στις μέρες μας.

Αυτά τα δύο είναι, ευτυχώς ή δυστυχώς, αλληλοσυγκρουόμενα και συμπληρωματικά. Αν δεν υπάρχει αλληλοφάγωμα, δεν υπάρχει ρήξη αυτού. Αν δεν υπάρχει κακία, δεν υπάρχει καλοσύνη. Αν δεν υπήρχε ο Μεσαίωνας, δεν θα υπήρχε η Αναγέννηση. Αν δεν υπήρχαν οι ανθρωποφάγοι πειρατές της Καραϊβικής, δεν θα υπήρχε ένας Μαγγελάνος, ένας Κολόμβος ή ένας Ντε Γκάμα να τους ανακαλύψει, να τους υποτάξει και να τους αφανίσει (σχεδόν). Γιατί ξέχασα να αναφέρω πως το κακό δεν εξαγνίζεται με ημέρευση, αλλά με αφανισμό. Ο λόγος; Είναι πιο εύκολο. Δυστυχώς και στις μέρες μας.

Και περνώντας γρήγορα κι ατσούμπαλα μέσα από την ιστορία, ερχόμαστε στο 2012, μια χρονιά που περιμένουμε Ολυμπιακούς Αγώνες στο Λονδίνο. Μια χρονιά που στα Grammy φαβορί είναι μια τσουπωτή Βρετανίδα 23 χρονών. Μια χρονιά που το facebook αποτελεί τον βασικό μας κόσμο και ο πραγματικός μας κόσμος μπαίνει σε δεύτερη μοίρα, γιατί έχουμε γίνει κοσμοφοβικοί. Μια χρονιά που η έννοια της ελευθερίας έχει γίνει τόσο επικίνδυνη, που αν η Janis ζούσε σήμερα θα καιγόταν σαν την Ιωάννα της Λωραίνης ως μάγισσα, που έχει το θράσος να τραγουδάει για μια ελευθερία ισοδύναμη με το να μην έχεις να χάσεις τίποτα. Μια χρονιά που ο βασικός μισθός δεν είναι τόσο βασικός, για να καλύπτει τα βασικά, αλλά χαρτζιλίκι, όπως αυτό που παίρναμε από τη μαμά και τον μπαμπά, για να πάμε διακοπές και να καλύψουμε τα βασικά. Δυστυχώς ή ευτυχώς, μόνο στις μέρες μας.

Η πεμπτουσία όλων αυτών είναι πασιφανής. Για να δημιουργηθεί πολιτισμός, για να δημιουργηθεί ανάπτυξη, πρέπει να περάσουμε πρώτα από τον αφανισμό. Γιατί ο άνθρωπος δεν έμαθε ποτέ να συνυπάρχει, αλλά να υπάρχει. Να τρώει τον διπλανό του. Να καταστρέφει ό,τι κατακτά, για να το έχει. Να κάνει τέχνη, για να εξιλεώνεται, μιας και ποτέ δεν είχε άλλον τρόπο για να πλησιάσει την ευδαιμονία. Να επεκτείνει τη δύναμή του, για να αποδεικνύει ότι την έχει, αλλά να μην την χρησιμοποιεί για καλό, γιατί έτσι φαίνεται ότι είναι αδύναμος. Να διεκδικεί τα βασικά, αλλά να μην τα καλύπτει, παρόλο που θεωρητικά τα παίρνει. Να τρώγει και να κατατρώγεται από μια παράδοση που κρατάει από την εποχή του Λεωνίδα, μιας ομάδας 300, που ζουν για να επιβεβαιώνουν το γνωμικό: «Αυτοί που κυβερνούν, πρέπει να επιβιώνουν πάντα μεγαλόπρεπα». Να καταδικάζει τις ‘Ιωάννες της Λωραίνης’ του, μιας και οι όροι ελευθερία και αξιοπρέπεια υπόκεινται στις νομοθεσίες που απαιτούν τον δημόσιο λιθοβολισμό τους στις πλατείες μαζί με τους άστεγους και τα αδέσποτα. Να χρωστάει αυτά που κατανάλωσε, αλλά να θέλει την παραγραφή του χρέους τους, σαν να μην τα έφαγε ποτέ. Να στήνει γιορτές και πανηγύρια, την ίδια στιγμή που έχει γίνει κοσμοφοβικός και δεν βγαίνει να περπατήσει στους πεζόδρομους της Αθήνας – τι ειρωνεία!

Ας φαγωθούμε λοιπόν. Ας γίνουμε Ανθρωποφάγοι στη θέση των Χαλίφηδων, Κέλτες απέναντι στη δυτικότερη από εμάς Δύση και Χάνιμπαλς απέναντι σε κάθε αφελή Κλαρίς. Γιατί αυτός είναι ο μοναδικός τρόπος οι επόμενες γενιές να είναι περήφανες για εμάς, που ‘Φτιάξαμε πολιτισμό’ για την πάρτη τους και ζήσαμε με άξονα τα κίνητρα όλων όσοι κουβαλάνε τα δυσοίωνα πρότυπα του Λεωνίδα και των 300, σαν να μην υπάρχει αύριο.

Αλήθεια, τι κρασί να ανοίξουμε, λευκό, ροζέ ή κόκκινο;